Bankroet Jazz in het Bim-huis: sferisch en mooi inkijkje in vroeger en nu..

Deze week bevond de Jazzjunk zich in goed gezelschap in het BIM-huis voor het concert Bankroet Jazz@!. Hij was werkelijk zeer tevreden, allereerst over het volgende (ja, ja een terugkerend item): het aantal kaartjes dat was verkocht voor de voorstelling Bankroet Jazz was even groot als het aantal zitplaatsen. Geen gelazer en gedoe dus met jassen over stoelen; gewoon ieder een plek. Dat komt het culturele genot zeer ten goede. Maar goed, terzake nu: BANKROET JAZZ !

De jazz is natuurlijk absoluut niet bankroet. Verre van dat. En de Vlaamse dichter Paul van Ostaijen had al vroeg in de vorige eeuw in de gaten dat bij alle crisis, inflatie en omwenteling in Europa, de Jazz en DADA elkaars grote vrienden zouden zijn. Het resultaat: een filmscript, dat lang alleen als script bleef liggen.

En nu, precies 86 jaar na dato heeft Roxy Movies (Frank Herrebout en Leo van Maaren) het dadaïstische scenario verfilmd in een coproductie met het Filmmuseum. Die film weerspiegelt de maatschappelijke en culturele revoluties van die tijd. Er komt ook een verwijzing in naar voren van Duitsers die een deel België willen kopen (toen actueel) en een algehele suggestie: stop met werken: koopt overheidsobligaties en ga geld verdienen met de rente.

Deze donderdag was het moment daar. Een bijzondere film en een bijzondere uitvoering die naar mijn gevoel goed recht deed aan het opschuddende, desorienterende karakter van het scenario. De recensent van het NRC had natuurlijk wel wat te klagen over geluidsniveaus en teveel meligheid op het podium. Duidelijk een geval van conservatisme en te weinig gevoel voor historie. Natuurlijk zijn er altijd technische details die beter kunnen (het kinderkoor kwam dramatechnisch goed uit de verf, acoestisch iets minder) maar het gaat om het geheel en de totaalervaring.

De periode met DADA en het interbellum zijn verwarrende tijden geweest, waarin alle verhoudingen op zijn kop gingen. Het werk van van Ostaijen reflecteert dit en de compositie/voorstelling gaat daarin mee. De voorstelling leverde een heel mooi inkijkje op in hoe de DADA-beweging in de jaren twintig geweest zou kunnen zijn voor het publiek. Zeker toen ik me besefte dat met de ogen van de jaren 2010 (50 kanalen tv, wereldwijd internet, tweets en blogs, multichannel belevingservaring) de voorstelling te behappen is; maar in de jaren 20 (Eisenstein is dan ook in de mode) een revolutie moet zijn geweest (ware dit script toen afgemaakt en opgevoerd als nu).

En als je dan ook nog eens met een schuine bril overdag net hebt kunnen zien hoe de Grieken er ternauwernood in gaan slagen om hun overheidsvorderingen in de perken te houden (koopt Griekse overheidsbons en ga rentenieren) dan voel je toch wel dat je een beetje in een historisch continuum bevindt waarin oude kunst een actuele boodschap heeft. Stof tot nadenken, maar ook puur genieten. Het was muzikaal en compositorisch echt prachtig voor mekaar en de Jazzjunk heeft direkt de DVD-CD en het boek gekocht. Dit was uniek !

Later, als de Jazzjunk oud is, zal hij tegen zijn kinderen en kleinkinderen zeggen. Nee, jammer genoeg was ik niet bij alles wat DADA heette en ook de crisis in de jaren dertig heb ik niet meegemaakt. Maar ik heb het geluk gehad bij een unieke voorstelling te zijn geweest ten tijde van de kredietcrisis in 2009, die heel dicht in de buurt kwam.

Ziezo, ik heb gezegd.

PATS

BOEM

UIT



en voorbij met die geit